1804 Richard Trevithick raylar üzerinde giden ilk buharlı lokomotifi yaptı.

Çok tuhaf bir şey ögrendim.
Tren raylarıyla ilgili.
Evet, bildiginiz tren rayları...
Meğer trenlerin üzerinde hareket ettigi o rayların birbirine uzaklıgı,dünyanın her yerinde aynıymış: 4 fit ve 8.5 inç.
Yani hep ve daima 143.5 santim.
Burada bir duralım.
Size tuhaf gelmiyor mu?
Bana geliyor da.
Neden yuvarlak bir sayı degil de, 143.5 santim.
Niye 150 degil mesela.
Kimin ne zoru varmış ki, iki ray arası 143.5 santim olmuş.
Nerede böyle lüzumsuz soru var, benim kafamı meşgul ediyor.
Ve mantıklı bir yanıtı varsa da, ögrendiklerim beni baştan çıkarıyor.

***
Çünkü Coelho'nun son kitabı Záhir'de bu sorunun cevabını ögrendim.
Efendim, insanlar ilk tren vagonlarını yaptıklarında, at arabalarını yaparken kullandıkları aletlerin aynısını kullanıyorlarmış. O yüzden vagonların tekerleklerinin arası, tıpkı at arabalarındaki gibi 143.5 santim olmuş.
Peki at arabalarında neden öyleymiş?
Çünkü arabaların geçtigi eski yolların genişligi bu kadarmış.
Neden?
Çünkü o eski güzel insanların savaş arabaları, iki atla çekiliyormuş.
Eeeee?
Atlar yan yana durdugunda, genişlikleri 143.5 santim oluyormuş.
Yani bugün gördügünüz bütün trenlerin en son teknoloji ürünü hızlı trenler dahil üzerinde ilerledigi rayların arasındaki uzaklık, Romalılar tarafından belirlenmiş.
Çok acayip degil mi?
Bitmediiiiiii.

Amerika kıtası keşfedildiginde ve tren yolları inşa etmeye başladıgında, bu sihirli 143.5 santimlik genişlik korunmuş.
Neden?
Öyle işte.

Insanlar bir takım şeyleri muhafaza etmeyi seviyorlar.
Bu durum, uzay mekiklerinin yapımını bile etkilemiş.
Şöyle ki Amerikalı mühendisler, yakıt tanklarının daha geniş olması gerektigini düşünmüşler fakat yakıt tankları Utah'da imal ediliyor ve Florid a'daki uzay merkezine trenle nakledilmeleri gerekiyormuş.
Yolda da tüneller varmış.
Bildiniiiiiiz...
Yakıt tankları daha geniş olursa, tünellerden geçemiyormuş, o zaman da ulaşım gerçekleşemiyormuş.
Madem öyle, işte böyle demişler, Romalıların ideal olduguna karar verdikleri bu ölçüyü onlar da kabul etmişler.
Şimdi yeryüzündeki bütün tren raylarının arası 143.5 santimetre.
Nereden nereye degil mi?